02 Gus Çfarë është sallami, përbërësit dhe si përgatitet ai?

Sallami është një produkt ushqimor, emri i të cilit e ka rrënjën në fjalën latine “Salumen”, që do të thotë “mish i kripur”. Përdoret për një kategori mishrash që kriposen, stazhionohen dhe lihen të “vjetërohen” për një periudhë të caktuar kohore. Pjesa më e madhe e sallamrave bëhet me mish derri, por ka gjithashtu sallamra që bëhen me mish viçi ose mish kafshësh të tjera. Sallami mendohet se e ka origjinën nga Italia dhe daton në kohët e lashta romake, ose ndoshta edhe më parë. Megjithatë, në shumë vende të tjera europiane njihet si produkt vendas.

Të hysh në një dyqan sallamrash, mund të jetë një përvojë shumë e veçantë. Aty mund të humbasësh mes pamjeve dhe aromave të shumta, por pa menduar gjatë se si është prodhuar gjithë ajo larmi produktesh. Sallami është një produkt me një histori të gjatë, proces të rafinuar dhe shije fantastike.

Po cilat janë hapat e nevojshëm për të prodhuar një sallam cilësor?

Hapi 1: Përgatitja e mishit

Përgjithësisht kur flasim për produkte mishi, së pari duhet të kemi parasysh prerjen e tij. Por, sallami është një produkt që nuk është i bërë nga një pjesë specifike e mishit. Mishi i tij mund të vijë nga çdo kafshë dhe çdo pjesë e kafshës. Kryesisht ai bëhet me mish derri. Pasi është prerë, mishi ftohet dhe më pas futet në një bluarëse, derisa të arrijë në një trajtë të dëshiruar, të përcaktuar nga mjeshtrat. Pas kësaj, kemi një material mishi të bluar gati për ta përgatitur me erëza aromatike.

Hapi 2: Kripa dhe erëzat

Hapi tjetër ka të bëjë me përfshirjen e përbërësve që do të përcaktojnë produktin përfundimtar. Shtojmë kripën, e cila është një element shumë i rëndësishëm në këtë proces dhe pengon zhvillimin e baktereve. Pa sasinë dhe përzierjen e duhur të kripës, sallami bëhet i thartë dhe i pangrënshëm. Pas kripës, shtohen erëzat. Llojet e erëzave që përdoren janë të shumta dhe në varësi të varietetit të sallamit, edhe sasia dhe kombinimet e tyre janë të ndryshme. Përbërësit më të zakonshëm përfshijnë hudhër, piper të zi, kopër dhe erëza të ngrohta. Ndonjëherë shtohen përbërës të lëngshëm, si për shembull vera.

Hapi 3. Fermentimi

Tani kalojmë në hapin ku ndodh magjia e vërtetë. Çdo sallam i nënshtrohet dy proceseve kritikë, të rëndësishëm për ta bërë atë të sigurt për konsum dhe për të zhvilluar aromën e veçantë umami. Fermentimi është një proces që pengon rritjen e baktereve të këqija brenda mishit. Ky hap është i rëndësishëm në prodhimin e sallamit. Pa fermentimin e duhur, mishi mund të prishet dhe të bëhet i pangrënshëm.  Pas fermentimit, çdo sallam hyn në një fazë tharjeje. Përpara se të konsiderohet i sigurt për konsum, nga sallami duhet të hiqet një sasi e konsiderueshme uji, prandaj varet për t’u tharë në një vend të freskët, të thatë dhe të errët.

Hapi 4. Shijojeni

Sallami mund të shijohet i gatuar ose i pagatuar. Sallami i gatuar mund të përdoret në shumë lloje pjatash, kryesisht në pica apo pasta, sipas shijeve. Por ai është shumë i shijshëm edhe pa u gatuar dhe duke u prerë në feta të trasha.

Sallamrat e shumëllojshme Sofra, janë disa alternativa shumë të mira për t’u shërbyer dhe shijuar në tryezë, apo për të shoqëruar pijet në një mbrëmje mes miqsh ose familjarësh.